Sàn giao dịch tiền mã hóa FTX kể từ ngày 10/09 đến nay vẫn chưa thể hoàn tất giao dịch “tập hợp” 45.000 BTC, trị giá hơn 2 tỷ USD.

Bí ẩn giao dịch 45.000 BTC của FTX

Vào ngày 13/09, nhiều người dùng Twitter chuyên phân tích dữ liệu blockchain Bitcoin đã phát hiện những điểm đáng ngờ xoay quanh một giao dịch BTC “khủng”.

Theo đó, giao dịch này được lần đầu ghi nhận vào khoảng 10 giờ tối ngày 10/09/2021 tại block Bitcoin số 699.915, với giá trị 45.504 BTC.

Giao dịch bắt nguồn từ FTX, sàn giao dịch phái sinh tiền mã hóa hàng đầu hiện nay. Với giá trị chuyển tiền lớn như vậy, khả năng cao đây là một giao dịch thay đổi ví của FTX nhằm đảm bảo bảo mật cho quỹ tiền trên sàn, điều mà thường cũng hay được các sàn giao dịch lớn khác thực hiện.

Tuy nhiên, một điểm bất ngờ nhanh chóng được phát hiện ra. Số 45.000 BTC trên kể từ đó đến nay đã được chuyển đi đều đặn từ ví này sang ví khác mỗi 10 phút, tức là mọi block Bitcoin được đào lên từ ngày 10/09 đều ghi nhận nó. Sự kỳ lạ chưa dừng lại ở đó khi sau mỗi giao dịch, chỗ 45k BTC sẽ tiêu tốn một lượng phí cho mạng lưới Bitcoin và để lại một ít BTC trong ví chứa chúng.

Tính từ lúc bắt đầu đến nay, tức là gần 4 ngày, từ chỗ 45.504 BTC ban đầu, giao dịch của FTX chỉ còn 44.578 BTC tại block số 700.480, đồng nghĩa với việc nó đã bị bào mòn xấp xỉ 1000 BTC mà vẫn chưa có dấu hiệu dừng lại.

Các giả thuyết đặt ra

Ngay khi nhận thấy vấn đề, nhiều người đã lên tiếng khẳng định rằng sàn FTX đã bị hack, với thiệt hại lên đến hơn 2 tỷ USD. Nếu đúng thì đây sẽ là vụ tấn công tiền mã hóa lớn nhất lịch sử, bỏ xa kỷ lục 611 triệu USD của Poly Network hồi tháng 8.

Lý do để họ đưa ra kết luận như vậy là việc sau khi truy vết dòng tiền, các nhà phân tích phát hiện chỗ 45k BTC trên đã có lúc được chuyển đến một ví có liên hệ với Hydra – một chợ đen “hàng cấm” của Nga.

Mặc dù vậy, giả thuyết này chưa đủ vững chắc vì ngoài Hydra, tiền còn được chuyển đến các ví của Crypto.com và Bitfinex, do đó mọi thứ có vẻ là ngẫu nhiên. Đó là chưa kể đến việc nếu FTX đúng thật là đã bị hack, kẻ tấn công hẳn sẽ phải tìm cách chia nhỏ tiền ra để tẩu tán nhanh nhất có thể, thay vì vẫn để nó thành một cục khổng lồ, dễ bị theo dõi trên blockchain.

Điều này dẫn đến giả thuyết thứ hai, rằng giao dịch trên đúng là đã được FTX thực hiện, nhưng sàn đã mất kiểm soát dòng tiền này. Có thể hoạt động thay đổi ví của FTX đã gặp phải sự cố nào đó, dẫn đến việc 45.000 BTC cứ bị chuyển đi chuyển lại mà không có điểm dừng. Song, đến nay vẫn chưa có bằng chứng nào ủng hộ điều đó.

Sàn FTX nói gì?

Trước sự xôn xao của cộng đồng, vào tối ngày 13/09, CEO FTX Sam Bankman-Fried đã đưa ra một thông báo ngắn gọn về giao dịch trên.

“Đối với những người chưa biết, xử lý rút Bitcoin liên quan đến việc kết hợp các UTXO với nhau từ các địa chỉ gửi tiền, v.v. cách đây vài ngày, chúng tôi đã hợp nhất một số UTXO vào một địa chỉ để giúp xử lý nhanh hơn.”

*UTXO là viết tắt của Unspent Transaction Output, thuật ngữ nôm na có thể hiểu là lượng tiền mã hóa chưa được dùng trong giao dịch này, do đó sẽ có thể được sử dụng trong các giao dịch tiếp theo.

Tuyên bố của người đứng đầu FTX đã xác nhận giao dịch 45k BTC đúng là do sàn thực hiện, song vẫn không thể giải thích việc tại sao số tiền trên vẫn đang tiếp tục di chuyển.

Đến sáng ngày 14/09, Sam Bankman-Fried tiếp tục đăng thêm 2 tweet giải thích:

“Lưu ý rằng dòng tiền sẽ xoay vòng khi chúng tôi thực hiện giao dịch rút BTC, do đó đừng bất ngờ khi số tiền trên sẽ tiếp tục di chuyển.”

“Chúng tôi sẽ tạo ra các địa chỉ mới với mỗi giao dịch.”

Các bài đăng mới nhất của Sam cũng chẳng làm rõ hơn vấn đề là bao. Đầu tiên, anh không hề đề cập đến việc đến bao giờ giao dịch này sẽ dừng lại, cũng như khẳng định FTX có còn toàn quyền kiểm soát số tiền trên và lượng BTC ấy có còn an toàn không. Việc giao dịch qua lại như vậy đang ngày càng bào mòn số tiền, chẳng lẽ FTX lại không tiếc Bitcoin đến thế sao?

Thứ hai, Sam cũng đề cập đến việc các địa chỉ chứa giao dịch 45.000 BTC là do FTX tạo ra, vậy tại sao lại xuất hiện địa chỉ có liên hệ với Hydra được?

Những dữ kiện được cung cấp ở thời điểm thực hiện bài viết đang chỉ về giả thuyết thứ hai nhiều hơn, rằng trong quá trình thực hiện một giao dịch rút Bitcoin quy mô lớn, đội ngũ FTX đã gặp phải sự cố ở đâu đó, dẫn đến việc 45.504 BTC bị mắc kẹt và cứ chuyển qua chuyển lại sau mỗi block Bitcoin mới (cứ 10 phút một lần).

Cho đến khi FTX đưa ra thêm thông tin khẳng định hoặc là sớm giải quyết được vấn đề, đây tiếp tục sẽ là “quả bom nổ chậm” treo lơ lửng trên đầu thị trường tiền mã hóa.